Andy Warhol

Alexander Christiaan Jacob, december 2004

Andy Warhol, de belichaming van de Pop Art was in mijn optiek één van de meest prominente mensen die de grens van—en het grijze gebied tussen—autonome kunst en grafisch ontwerp heeft onderzocht, alsmede de betrekkelijkheid van beide uitingen.

Biografie

Andy Warhol

Warhol werd in 1928 geboren in Pittsburgh, Pennsylvania, Verenigde Staten, als zoon van Russische immigranten. Er heeft lange tijd onduidelijkheid bestaan over waar en wanneer Warhol precies geboren is, maar volgens zijn twee oudere broers en een geboortecertificaat dat in 1945 werd ingedient in Pittsburgh, was dit op 8 augustus.

Al op vroege leeftijd toonde hij artistiek talent (hij kon goed tekenen) en studeerde commerciële kunst aan de Carnegie Institute of Technology (toentertijd Carnegie Mellon University) in Pittsburgh. Na zijn afstuderen in 1949 verhuisde hij naar de wereldstad New York en werd al snel een succesvol illustrator in de reclame- en tijdschiftenwereld.

In de zestigerjaren begon Warhol schilderijen te maken van bekende Amerikaanse producten als Campbell’s soup en Coca-Cola en dan met name het verpakkingmateriaal hiervan. Op een gegeven moment schakelde hij over naar het zeefdrukken, met als achterliggende gedachten dat massaproductie niet langer alleen het onderwerp van zijn kunstuitingen zou zijn, maar dat ook de kunstuitingen zelf massa-geproduceerd zouden worden. Hij huurde mensen in die hij art workers (kunstwerkers) noemde en zette deze in voor de productie van zeefdrukken, schoenen, films, etc. in zijn studio The Factory op Union Square in New York City.

Warhol werd over het algemeen gezien als een still overwegende observator. Er werd wel eens grappenderwijs aan hem gerefereerd als death warmed over. Hij was openlijk homosexueel, wat ongebruikelijk was voor bekendheden in die tijd.

The Factory

The Factory (De Fabriek) was de studio van Warhol van 1963 tot 1969 en was gevestigt in groot pand dat had gedient als petterfabriek alvorens Warhol de eigenaar werd. The Factory werd een hippe hangout voor zowel opkomende als reeds gevestigde artiesten als Mick Jagger,Truman Capote en Lou Reed. Deze zelfde Lou Reed richtte samen met John Cale de invloedrijke rockband The Velvet Underground op, waarvan Warhol in 1965 manager werd.

Op 3 juni 1968 loste Valerie Solanas—auteur van The scum Manifesto, en een vaste gast van de The Factory—drie schoten op Warhol toen hij de studio betradt en ontnam hem daarmee bijna het leven. De eerste schoten mistte doel, maar de derde betradt Warhol's lichaam en doorboorde zijn linker long, milt, maag, lever, midderif en rechter long. Solanas richtte haar vuurwapen vervolgens op kunstcriticus—en compagnon van Warhol—Mario Amaya, die daarbij een verwonding aan het dijbeen opliep. Solanas probeerde ook nog Warhol's manager, Fred Hughes, neer te schieten, maar haar vuurwapen blokkeerde. Hoewel Warhol de aanslag (net) overleefde, herstelde hij nooit volledig.

Solanas verklaarde later dat Warhol teveel controle over haar leven zou hebben gehad en hield hem tevens verantwoordelijk voor het feit dat zij moeite had finaciële successen te boeken. Wat haar motieven nog bizarder maakte was dat zij de kogels van de voren zilver gespoten had: ze beweerde dat Warhol vampier was. Warhol vergaf Solanas deze daad en wijgerde tegen haar te getuigen, wat waarschijnlijk ten grondslag licht aan de uiterst lichte straf die zij uiteindelijk kreeg: drie jaar cel.

In de seventiger en tachtiger jaren, richtte Warhol zich met name op het maken van prenten van bekende Amerikanen als Marilyn Monroe en Elvis Presley. Hij was hier eerder ook al bezig mee geweest, zo maakt hij in 1962 zijn beroemde werk Turquoise Marilyn en Twenty-five Colored Marilyns.

Film

Buiten zijn invloed als schilder stond Warhol bekend als een uiterst productief filmmaker. Tussen 1963 en 1968 maakt hij meer dan zestig films! Hier is een selectie:

David Bowie as Andy Warhol Warhol’s persona werd ook in een aantal films gerepresenteerd. Zo werd hij geportreteerd door Crispin Glover in de film The Doors, door David Bowie in Basquiat en door Jared Harris in I Shot Andy Warhol.

Interview

Interview The Crystal Ball of Pop.

Warhol creërde het modeblad Interview, dat tot op de dag van vandaag uitgebracht wordt. Het blad gaat maandelijks over beroemdheden; film; muziek; mode en werk van ’s-werelds bekendste fotografen. Men denkt dat het logo op het voorplat van het blad zijn eigen handschrift, danwel dat van zijn moeder is. (Zijn moeder deed vaak de typografie voor zijn vroegere commerciële werken.)

The Andy Warhol Museum

The Andy Warhol Museum staat in Warhol's geboortestad Pittsburg, Pennsylvania, als één van de vier Carnegie Museums (de andere drie zijn Carnegie Museum of Art, Carnegie Museum of Natural History en Carnegie Science Center), die tesamen 1,6 miljoen bezoekers per jaar trekt. Het is het grootste museum van Amerika dat in zijn geheel aan één artiest is gewijdt.

Het Andy Warhol Museum heeft 273 van zijn films in beheer, inclusief een gerestoureerde Outer and Inner Space, Hedy en 228 screen tests. Het museum bezit ook de gehele Andy Warhol Video Collection: bijna 4.000 video opnamen, inclusief 40 volledige afleveringen van Andy Warhol's T.V. en Andy Warhol's Fifteen Minutesand Factory Diaries. Warhol's film- en videowerk wordt door het museum regelmatig vertoont in haar theater en galleries, maar kunnen ook op afspraak worden bezichtigt voor onderzoeksdoeleinden.

In Memoriam

Andy Warhol stierf in New York City, tijdens routinechirurgie aan de galblaas. Hij werd begraven op St. John the Baptist Catholic Cemetery, in het zuiden van zijn geboortestad Pittsburgh. Onder de sprekers op de uitvaartdienst bevond zich collega artiest Yoko Ono.

Citaten

In the future everyone will be world-famous for 15 minutes.

Catalogus van een tentoonstelling van zijn werk in Stockholm, Zweden (1968).

It's the place where my prediction from the sixties finally came true: "In the future everyone will be famous for fifteen minutes." I'm bored with that line. I never use it anymore. My new line is, "In fifteen minutes everybody will be famous."

Andy Warhol's Exposures (1979).

Referenties

Top